Chlorowodorek metforminy (METFORMIN, METFORMAX, GLUCOPHAGE) - jest lekiem stosowanym w cukrzycy typu 2 (nie-insulinozaleznej). U osob chorych obniza poziom glukozy we krwi. Mechanizm dzialania leku jest zlozony - zmniejsza wchlanianie glukozy w przewodzie pokarmowym, hamuje glukoneogeneze (zmniejsza wytwarzanie glukozy) w watrobie i uwalnianie glukozy z tego narzadu, nasila obwodowe dzialanie insuliny (zwieksza zuzycie glukozy w tkankach) - zwieksza liczbe i wrazliwosc receptorow insulinowych w komorkach. Metformia - co bardzo wazne - dziala niezaleznie od czynnosci wewnatrzustrojowej trzuski - innymi slowy nie nasila wydzielania insuliny z trzuski !
Odniesmy to teraz do wyzej postawionych problemow. Zwiekszona liczba i wrazliwosc receptorow insulinowych powoduje, ze nawet obnizony - na skutek diety - poziom IGF-1 staje sie wystarczajacy by zapobiegac nadmiernym stratom w tkance miesniowej. Zwiekszona wrazliwosc receptorow to rowniez potencjalnie lepszy transport waznych skladnikow pokarmowych (aminokwasy, potas) do miesni - taki mini "insulinowy doping". Nastepnie - zmniejszenie glukoneogenezy i wchlaniana glukozy w przewodzie pokarmowym - efekt - organizm staje sie bardziej zalezny od tkanki tluszowej jako zrodla energii. Warto w tym miejscu rowniez wspomniec, ze niejednokrotnie zdarza sie, ze do produkcji glukozy w watrobie uzywane sa aminokwasy - zahamowanie glukoneogenezy daje wiec pewne oszczednosci w tym temacie. Idzmy dalej - obnizanie poziomu glukozy we krwi - tutaj lepszym slowem wydaje sie byc "normalizacja" - i faktycznie, zaobserwowalem, ze poziom glukozy we krwi podczas diety redukcyjnej (bez uzycia metforminy) spada do nieco ponad 60mg/dl bezposrednio przed posilkiem, po spozyciu posilku wzrasta gdzies do poziomu ok. 130mg/dl. Jakakolwiek dluzsza forma aktywnosci fizycznej (
trening silowy, aeroby) powoduje, ze dolna granica poziomu cukru obniza sie jeszcze bardziej, ponizej 60mg/dl - daje to wyrazne uczucie hipoglikemii. Przyjmowanie metforminy spowodowalo, ze dolna granica poziomu cukru - bezposrednio po aerobach robionych rano na czczo - nie spadla ponizej 70mg/dl (!) - o jakichkolwiek objawach hipoglikemii (oslabieniu, sennosci) nie ma wiec mowy. Gorna granica poziomu cukru - mierzona po posilku - nie przekracza zwykle 110mg/dl ...
... widac wiec, ze metformina moze miec istotne znaczenie w cyklach redukcyjnych - jednak to nie wszystko co ta substancja "potrafi". Metformina dziala rowniez przeciwzakrzepowo (zmniejszanie agregacji plytak krwi) poprawia przeplyw tetniczy krwi, obniza poziom cholesterolu (LDL, VLDL i triglicerydow), zwieksza stezenie HDL.
Srodki ostroznosci:
Decydujac sie, na przyjmowanie tego leku trzeba byc absolutnie pewnym co do stanu wlasnego zdrowia. Niedopuszczalne jest przyjmowanie metforminy majac jakiekolwiek problemy z nerkami badz watroba - w przeciwnym razie istnieje szczegolne ryzyko wystapienia kwasnicy mleczanowej (objawy: zle samopoczucie, oslabienie i bole miesniowe, nudnosci, wymioty, biegunka, bole brzucha, zaburzenia oddychania - mogace wystepowac rownoczesnie z obnizeniem temperatury ciala, cisnienia tetniczego krwi oraz zwolnieniem rytmu serca) ktora jest stanem zagrazajacym zyciu i wymaga intensywnego leczenia szpitalnego ! Dlugotrwale przyjmowanie metforminy uposledza wchlanianie kwasu foliowego i vitaminy B12 - co w konsekwencji moze prowadzic do niedokrwistosci megaloblastycznej. Istnieja rowniez doniesienia, ze przyjmowanie metforminy moze obnizac poziom testosteronu w organizmie.
Metformina wchodzi rowniez w interakcje ze znaczna iloscia lekow. Najbardziej oczywiste interakcje zachodza pomiedzy metformina a insulina (badz pochodnymi sulfonylomocznika), metformina poteguje dzialanie tych srodkow i jakiekowiek "proby" na wlasna reke w tym zakresie moga okazac sie katastrofalne w skutkach ... lista lekow wchodzacych w interakcje z metformina jest spora - koniecznie wiec trzeba sie z nia zapoznac przed podjeciem jakichkolwiek dzialan - ja tylko dodam od siebie, ze stosowanie metforminy lacznie z doustnymi SAA badz alkoholem moze przyczynic sie do zwiekszonego uszkodzenia watroby i rowniez przyczynic sie do powstania kwasnicy mleczanowej.
Nie wolno rowniez stosowac metforminy podczas ciazy
Dawkowanie:
Dawka poczatkowa wynosi zwykle 850mg na dobe - dawke mozna stopniowo zwiekszac az do uzyskania optymalnych rezultatow, pamietajac jednak by nie przekraczac 2,5g na dobe. Calodobowa dawke rozklada sie zwykle na 2-3 razy i przyjmuje w trakcie lub bezposrednio po posilku ... Osobiscie uwazam, ze 850mg jako uzupelnienie diety redukcyjnej w zupelnosci wystarczy (L. Rea twierdzi, ze nawet 500mg wystarcza). Podzielenie tej dawki na 2 wydaje sie byc jak najbardziej sensowne zwazywszy, ze okres poltrwania tego leku wynosi 6 godzin. Rea zaleca aby nie przyjmowac metforminy pozniej niz na 6 godzin przed snem.
Przedawkowanie:
Nawet maksymalne przedawkowanie nie prowadzi zwykle do hipoglikemii (moze co najwyzej wywolac kwasnice mleczanowa) - bo tak jak juz napisalem wczesniej metformina nie zwieksza wydzielania insuliny przez trzustke - metformina nie jest zaliczana do pochodnych sulfonylomocznika, ktore to leki sa rownie niebezpieczna co przyjmowanie samej insuliny !!!
wiecej tutaj:
https://www.sfd.pl/Chemia_w_cyklu_redukcyjnym-t154578.html